Prawo serii

Nusia wciąż chodzi w kaftaniku. Codziennie dostaje antybiotyk w zastrzyku (muszę się wreszcie odważyć i nauczyć robić sama). Dwa razy dziennie odpakowuję ją z kaftanika, zmieniam wkład higieniczny chroniący ranę, smaruję ranę specjalną maścią. Ona krzyczy na mnie groźnie, ale mam wrażenie, że już coraz bardziej z obowiązku i znużenia codzienną pielęgnacją, niż ze złości. Przesypia większość dnia przy Mamie, w nocy śpi tuż obok mnie i pięknie mruczy. Miałyśmy dziś odwiedzić kontrolnie PanDoktora, ale praca mnie wezwała i na przychodni pojedziemy w następną sobotę.

Oby nie było zbyt radośnie i optymistycznie Sarę rozbolał ząb. Nie dość, że bolał, to na policzku zrobiła się gula. PanDoktor obejrzał, ostrzegł przed możliwością powstania przetoki i umówił nas na usuwanie zęba. Zostawiłam Sarę po zastrzyku, wczoraj popołudniu. I gdy już zabieg trwał i trwał, i był PanDoktor był mniej więcej w połowie pracy, serce Sary zaprotestowało i odmówiło współpracy. Wiem, że doskonale rozumiecie moje przerażenie w chwili, w której odebrałam telefon i usłyszałam, że Doktor musi Sarę wybudzić, bo wpadła w arytmię. Gdy telefon zadzwonił ponownie za 5 minut i na ekranie - jako osoba chcąca się do mnie dodzwonić - wyświetlił się Doktor, bałam się odebrać. Na szczęście dzwonił z dobrą wiadomością.

Psica dostała antybiotyk, środek przeciwzapalny i przeciwbólowy. Najgorsze jest to, że z powodu nieprawidłowej pracy serca trzeba było przerwać w połowie usuwanie zęba. Jeśli stan zapalny będzie nawracał trzeba się będzie zdecydować na powtórzenie zabiegu, ale pod innego rodzaju znieczuleniem.

Gdy zważyłam Sarę przed zabiegiem okazało się, że schudła o kilogram i waży 31 kg. Być może to wynik skromniejszego jedzenia przed dwa dni przed zabiegiem, ale być może też wynik tego, że ostatnio Sara ma większy zapał do spacerów i więcej chodzimy. W dzień spaceruje z Mamą raz lub dwa razy, a ze mną rano (choć dziś nie) i oczywiście wieczorem. Mam wrażenie, że Nusia też schudła; ale to okaże się, gdy pojedziemy do Doktora.

Na szczęście - pozostałe kotki są zdrowe. No, tylko Sisulka bierze leki.

Oczywiście - jestem dobrej myśli. Bo przecież nie da się inaczej, prawda?

Dni pod znakiem kaftanika

Gdy 16 września odpakowałam Nusię z kaftanika przed wizytą u PanDoktora uznałam, że chyba zrobiłam to zbyt wcześnie. Na miejscu okazało się, że owszem - rana nie wyglądała ładnie, a co więcej, zaczęła się rozłazić, tak jakby Nusine ciało nie przyjmowało szwów. Doktor podjął decyzję o konieczności włączenia środka przyspieszającego gojenie. A później, przy następnej wizycie, włączyliśmy mocniejszy środek i antybiotyk. Nuś dostał nowy, czyściutki kaftanik, jest smarowany dwa razy dziennie (czego nie wita z entuzjazmem), a poza tym jest malutkim, przyjaznym, burczącym i biedniutkim Misiem, który na widok ludzkiej twarzy wyciąga łapki, by się przytulić i polizać policzki przytulającego się do niej człowieka.

Tak jak zapowiadałam - w czwartek przyjechała Mama. Zwierzyniec śpi co prawda nadal ze mną, ale Sara spaceruje z Mama w dzień, a Nusia - gdy tylko usłyszy, że Mama już się obudziła - przychodzi do niej na łóżko, żeby mieć blisko głaszczącą dłoń.

Wczoraj Mama upiekła chleb. Rano rozkroiłam bochenek, spakowałam do pracy jedną kromkę, jedną zjadłam na spółkę z Mamutkiem i pojechałyśmy z Mamą na targowisko po warzywa. Gdy dojechałam nieco później do pracy, zaczęłyśmy się przez telefon zastanawiać, gdzie jest chleb. Jeszcze trochę później okazało się, że to Sara spowodowała zniknięcie chleba; wkrótce pozbyła się zawartości żołądka.

Pomyślałam sobie dziś o tym, że starszy wiek zwierzaków powoduje, że zaczynają częściej chorować, a dom - przypominać zaplecze kliniki weterynaryjnej. W swojej apteczce mam termometr i witaminę C. Apteczka zwierzęca jest znacznie lepiej wyposażona.

A skoro już o starszym wieku mowa - trzynastoletnia Lola czeka na dom w hotelu. Może ktoś?

Frans de Waal. Bonobo i ateista. W poszukiwaniu humanizmu wśród naczelnych.

Wydane przez

Copernicus Center Press

Frans de Waal, biolog i prymatolog, w swojej najnowszej książce pisze o emocjach, empatii, altruizmie, moralności, religii, nauce i jeszcze kilku innych ważnych zagadnieniach. Może się wydawać, że pomysł, aby napisać o tym wszystkim w jednej książce nie jest najszczęśliwszy, a efektem tego pomysłu musi być groch z kapustą. De Waal zdaje sobie z tego sprawę i pisze: Przechodzenie od zachowań naczelnych do religii i humanizmu może się wydawać naciągane, ale ma swoją logikę. [s. 335]

I jak najbardziej to, co zrobił Autor, ma swoją logikę. De Waal broni tezy o tym, że moralność ma podłoże biologiczne, że jest starsza nawet od współczesnych religii: Moralność powstała pierwsza, a współczesna religia się pod nią podpięła. Wielkie religie nie zostały wynalezione, by przekazać nam prawo moralne, lecz po to, by je podtrzymywać. [ss. 332/333]. Nie jest to teza nowa; właściwie to samo stwierdza choćby Pascal Boyer, nawet drastyczniej, bo utrzymuje, że religie niejako pasożytują na moralności. Aby pokazać to biologiczne podłoże moralności, de Waal prezentuje mechanizmy zjawisk takich, jak altruizm czy empatia, a wszystko to ilustruje wieloma przykładami z życia zwierząt, przede wszystkim, co zrozumiałe, małp człekokształtnych. Lektura jest fascynująca, po prostu chłonęłam kolejne opisy zachowań zwierząt i objaśnień tych zachowań. De Waal jest bardzo przekonujący - po przeczytaniu jego książki trudno argumentować przeciwko tezie, że wiele, a może i wszystkie zachowania moralne ludzi mają tę samą podstawę, którą obserwuje się u przynajmniej niektórych zwierząt.

De Waal dużo pisze o nauce i religii, a pisze dlatego, że spór o moralność to przede wszystkim spór o źródła moralności. Istotne pytanie, stawiane od wieków, jest pytaniem o to, czy moralność jest tworem ludzkim, czy też została narzucona z góry, przez bogów. W tak zarysowanym kontekście nie może dziwić fakt, iż na wielu polach, w tym na polu moralności, trwa spór nauki z religią, jak to się popularnie nazywa. De Waal uważa tę wojnę za bezsensowną i świetnie charakteryzuje zarówno religię, jak i naukę, pokazując, że nauka i religia mają swoje niezaprzeczalne zalety, a jednocześnie nie są wolne od wielu wad czy ułomności. Takie stanowisko może dziwić w przypadku człowieka, który w ogóle nie jest religijny, natomiast jest znakomitym uczonym, ale Autor wykłada swoje racje klarownie i trudno zaprzeczać przytaczanym przez niego argumentom. Z jednej strony dla de Waala nauka jest dziedziną, która pozwala nam poznawać świat w najlepszy sposób, jaki mamy, z drugiej strony Autor uznaje wielką rolę, jaką w historii ludzkości odegrała i odgrywa religia. De Waal kładzie nacisk na to, że nie wystarczy negować znaczenie religii i postulować jej wyeliminowanie z życia społecznego, bo postulując eliminację religii wypadałoby zaproponować coś w zamian, a nie bardzo wiadomo, czym to coś miałoby być:

Być może religia jest jak statek, który przeniósł nas przez ocean, umożliwiając nam uformowanie wielkich społeczeństw z dobrze funkcjonującą moralnością. Teraz, kiedy na horyzoncie dostrzegamy ląd, niektórzy z nas są gotowi, by zejść z pokładu. Ale kto powiedział, że na owym lądzie grunt będzie tak solidny, na jaki wygląda? [s. 329]

W książce jest wiele fragmentów, które doskonale obroniłyby się jako osobne teksty. Mam tu na myśli choćby tekst o sporze nauka vs religia czy fragment, w którym de Waal analizuje trzy najważniejsze (przynajmniej w świecie Zachodu) fundamenty moralności: Dekalog, złotą zasadę oraz zasadę największego szczęścia propagowaną przez utylitarystów. Kolejnym atutem książki jest wielka erudycja Autora, która znajduje wyraz w bibliografii liczącej sobie dwieście kilkadziesiąt pozycji. Do tego dochodzą rysunki oraz fotografie i szczegółowo opracowany indeks.

To, co napisał w swojej książce de Waal, doskonale rymuje mi się z tekstem ojca Józefa Bocheńskiego opublikowanym w książce "Sens życia" (Philed. Kraków 1993). Otóż Bocheński, wielki uczony, a przy tym człowiek religijny, chrześcijanin, katolik, duchowny i do tego zakonnik, pisze, że w wyniku osiągniętej wiedzy należy stwierdzić, iż człowiek to na pewno i w pełni zwierzę, prawdopodobnie tylko zwierzę i nie ma powodu, aby uważać ludzi za coś nadprzyrodzonego czy świętego. A w innym miejscu dodaje: "etyka powinna być oparta na prawach biologicznych i tym podobnych". Frans de Waal z pewnością podpisałby się pod tą tezą z entuzjazmem, podobnie jak Bocheński pod wieloma tezami de Waala, a smaczku wszystkiemu przydaje to, że zgodnie z podtytułem książki de Waal szuka humanizmu wśród naczelnych, natomiast tekst Bocheńskiego zatytułowany jest "Przeciw humanizmowi".

Niedzielnik nr 50

Dawno nic nie pisałam. Czytam, słucham, ale myśli nie chcą mi się poukładać na tyle, by przybrać formę rzędów liter, by tworzyć okrągłe zdania i przekazać Wam moje wrażenia.

Czasami mam wrażenie, że doba jest zbyt krótka. Ale natychmiast nachodzi mnie refleksja - gdyby była dłuższa pewnie i tak więcej czasu zajmowałaby praca, a nie odpoczynek. Ale staram się, staram, by każdego dnia ładować akumulatory zadowolenia. Mimo, że porzuciłam notowanie tzw. wdzięczności, bardziej świadomie w każdej sytuacji szukam jej pozytywnych aspektów; tak jest łatwiej iść przez życie:-)

Otaczają mnie życzliwi ludzie, nawiązuję nowe znajomości, zarażam czytaniem. Mówię o książkach, zachęcam i powoli odnajduję w sobie radość z dzielenia się literaturą, którego mi zabrakło - co widać na blogu.

Zaczęłam się zastanawiać na ile blog ma promować czytanie, a na ile przemysł wydawniczy. Piszę "przemysł", bo tak to postrzegam. Zdecydowanie bliższa mi ta pierwsza opcja; czytam dlatego, że lubię i chcę pisać o książkach, które polubiłam. Może to dziwne rozważania u progu 7 urodzin bloga, ale może to dobry czas na zrewidowanie pewnych poglądów i działań?

Dziwny ten "niedzielnik", ale wierzę, że zrozumiecie; mam wrażenie, że niektórzy z Was, szczególnie ci prowadzący blogowe zapiski nieco dłużej niż kilka miesięcy, czasami mają podobne do moich wątpliwości.

A na razie czekam na najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka. A Wy na co czekacie tej jesieni?

Miewamy się dobrze

Nusia, mimo, że wciąż w kaftaniku, czuje się coraz lepiej. Poznaję to po tym, jakie awantury urządza, gdy zmieniam jej opatrunek. Owszem, nadal chodzi niepewnie i niechętnie, ale coraz bardziej kładę to na karb ubranka, do którego nie jest przyzwyczajona. We wtorek jedziemy na wyciągnięcie szwów. W czasie choroby, szczególnie podczas pierwszych dni, odmówiła jedzenia suchego pokarmu. Lubię się do niej przytulić, mruczy, przytrzymuje mnie łapką i próbuje wymyć mi twarz.

Nie pamiętam, czy o tym pisałam, ale czas już jakiś temu odkryłam, że Sisulce wypadły przednie, górne ząbki. Gdy się zamyśli, zapatrzy wypada jej z pyszczydełka język. Przedziwnie wygląda Królowa Kotów z jęzorkiem na wierzchu. A w ogóle - wśród upływających dni zapomniałam napisać, że 1 września minęło 8 lat naszego wspólnego życia. TU można obejrzeć zdjęcia z pierwszych miesięcy Sisuleńki w naszym domu. Piękny czas:-)

Wojtuś odkrył ostatnio, że można wskakiwać na regały. Zdumiewa mnie, że dokonał tego odkrycia tak późno - jest najskoczniejszym z kotów i spodziewałam się go pod sufitem już dawno. Dumny, acz niepewny, czy nie będę oczekiwała, że zeskoczy, spaceruje nad moja głową, na wysokości ok. 2 metrów. Traktuje to jako nowość, nie wpadł jeszcze na to, że można się tam po prostu położyć; na razie spaceruje:-)

Gusia, moja gniewna pantera, jest najspokojniejsza. Pierwsza przybiega do łóżka widząc, że już leżę pod kołdrą, dni słoneczne spędza na swoim krześle wyścielonym poduszką, na balkonie. Ostatnio, za każdym razem, gdy wracam z psem ze spaceru, kombinuje, żeby wybiec na korytarz (zamykany, na 6 mieszkań). Czasami jej się udaje - biegnie szybko na sam koniec i wącha, a brana przeze mnie na ręce burczy oburzona. Podobnych ucieczek próbuje Sisi.

Spacery z Sarą przypominają ostatnio zabawę w niespodzianki; ona narzuca tempo, czas i trasę spaceru:-) Nie chcę jej zmuszać, to przecież ma być głównie aktywność dla niej. Szczególnie na porannym spacerze widać, w jakiej jest danego dnia kondycji - czasami wracamy do domu po godzinie, czasami na tyle późno, że mam tylko dokładnie wyliczony czas na czynności przedpracowe. Jedyny kłopot z nią jest taki, że podczas spacerów wciąż szuka jedzenia i próbuje jeść to, co znajduje.

Od piątku będzie u nas moja Mama. Zwierzyniec będzie rozpieszczany na całego:-)

P.S. W zaprzyjaźnionym domu, będącym Domem Tymczasowym, na własny Dom czeka Piotruś. Komu skradnie serce?

Pooperacyjnie

Dziękuję serdecznie za Wasze wsparcie i trzymanie kciuków!

Zawiozłam Nusię do PanDoktora w piątek na 13:00. Burczała sobie po drodze pocieszająco, kwiliła niczym osesek, a wyciągnięta z transportera przycupnęła skromnie przy krawędzi stołu. Przed podaniem środka usypiającego konieczne było ważenie - Nusia waży 6,7 kg. Na czas podawania zastrzyku wtuliła się we mnie (a ja pożałowałam, że nie obcięłam jej zawczasu pazurków).

Odebrałam ją ok. 17. Ma usuniętą jedną listwę mleczną. Z sutka, na którym był guz miała jakiś wyciek. Dostałam ją wybudzoną, ubraną w kaftanik i z wenflonem w łapce. Nusię zabezpieczono antybiotykiem o przedłużonym działaniu i środkami przeciwbólowymi.

Gdy przyjechałyśmy do domu wędrowała nie przejmując się ani kaftanikiem, ani innymi ograniczeniami. Odwiedziła balkon, wchodziła na tapczan, czy wersalkę. Była nieco oszołomiona, ale dość aktywna. Dopiero późnym wieczorem poczuła pierwszy ból; zaczęła płakać donośnie budząc inne zwierzaki. Wszystkie pobiegły do niej, by sprawdzić, co się stało.

Wczorajsza wizyta kontrolna przebiegła bez kłopotów. PanDoktor wyjął wenflon, obejrzał brzuch, wydał zalecenia. W poniedziałek Nusia dostanie kolejny antybiotyk, a 16 września zdejmiemy jej szwy.

Kocinka zaanektowała psie posłanie. Jest blisko podłogi, izoluje od chłodu i ma oparcie, z którego Nusia chętnie korzysta. Sara nie rości sobie żadnych pretensji do własnego legowiska, potulnie spała na podłodze. I tylko czasami podchodzi do Nusi i liże ja po łepetynce lub plecach.

Wycięty guz został wysłany do badania histopatologicznego. Wyniki będą pod koniec miesiąca. I choć statystyki są brutalne, mam nadzieję, że Nusia będzie w tej bezpieczniejszej grupie.

P.S. Dopisek: Pod kubraczek wkleiłam Nusi, zgodnie z zaleceniami PanDoktora, wkładkę, żeby można było obserwować ewentualne wycieki z rany. A ranę posypałam preparatem przyspieszającym gojenie. Okazało się, że kaftanik przylepił się do skóry i musiałam go odrywać przy wtórze kocich protestów. Nie mogłabym być weterynarzem; ręce trzęsły mi się jeszcze przez 15 minut po zakończonej "obsłudze" kota.

Nusia

jutro od 13 będzie miała zabieg mastektomii. Potrzymacie kciuki?