Niedzielnik 75

Przyszły ciepłe dni, a ja nie mogę się nacieszyć słońcem i tym, że zachodzi ono tak późno. korzystam zatem, jak mogę - dojeżdżam do pracy rowerem, w weekendy jeżdżę i udało mi się także pospacerować po górach. 

Trasa: Łodygowice – Wilkowice | mapa-turystyczna.pl

  

Moja biblioteka wykupiła dostęp do platformy Legimi i jazdę pociągiem umilałam sobie czytaniem. Jestem zaskoczona jak dobrze strony dopasowują się do formatu ekranu telefonicznego, choć wciąż mnie nieco odstręcza idea czytania z telefonu. Ale zasób książek interesujący, więc będę czytała:) Zaczęłam już kolejną.

Sobotę spędziłam na rowerze. Odwiedziliśmy Racibórz, w którym jeszcze nie byłam. Samo centrum warte pooglądania na spokojniej, a Arboretum Bramu Morawskiej - powrotów.

Mam nadzieję, że i Was cieszy słońce. Jak spędzaliście weekend?

Dla dzieciaków (27)

Alfonso Casas. Freddie Mercury. Biografia.

Z tej książki wyłania się nie tylko postać muzyka - legendy, ale też widać w niej wielką sympatię autora do bohatera biografii. 

Przedstawiając Freddiego Mercury'ego Alfonso Casas, w prosty, obrazowy sposób opowiada o jego dzieciństwie, dorastaniu i życiu dorosłym. Wspomina o początkach muzycznej kariery, pierwszych sukcesach, a którymi nadeszły kolejne i kolejnej. Przywołuje opinie Freddiego o własnej muzyce, o tym, że teksty piosenek mówią o miłości, bo to jest ta dziedzina, na której piosenkach się zna. Bo też - gdy śledzi się losy bohatera - widać, że jego życie naznaczone było poszukiwaniem miłości i akceptacji.

Książka dobrze wydana - podręcznej wielkości, w twardej oprawie, z interesującymi ilustracjami. Kolorystyka, podobnie, jak ta na okładce, jest dość nieoczywista, ale dzięki temu przykuwająca uwagę.

Do poczytania z zainteresowaniem. I koniecznie włączcie muzykę zespołu Queen :)

Roksana Jędrzejewska-Wróbel. Jeleń.

Przepiękna, oszczędna w słowach i przebogata w znaczenie opowieść o Panu Jeleniu, który był posiadaczem swojego ukochanego mieszkanka oraz samochodu. I który pewnego dnia wracając do swojego przytulnego mieszkania nie miał gdzie zaparkować auta. Oddalał się w poszukiwaniu wolnych miejsc parkingowych od domu, oddalał, aż wreszcie trafił w rejony sobie nieznane, obce dzielnice, tunel i nową drogę, którą nigdy wcześniej nie jechał. Ta nowa droga doprowadziła do w nowe miejsce...

Ależ Roksana Jędrzejewska-Wróbel umie opowiadać historie...

Boguś Janiszewski, Max Skorwider. Ekonomia. To, o czym dorośli ci nie mówią.

Co to jest PKB, na czym polega pranie brudnych pieniędzy i obcinanie stóp procentowych oraz skąd się bierze pieniądze na emerytury, to tylko nieliczne z zagadnień ekonomicznych poruszanych w tej książce. Dziedzina ważna, a  - mam wrażenie - wciąż traktowana nieco z dystansem, bo niby to wszystko za trudne. Boguś Janiszewski opisał ekonomię tak, że argument o jej zawiłościach odpada, a grafiki stworzone przez Maxa Skorwidera uprzyjemniają zrozumienie wszelkich pojęć i pozwalają ja tworzenie nader prostych, acz skutecznych skojarzeń zagadnień ekonomicznych z innymi dziedzinami życia.

Warto sięgnąć także po inne tytułu, serię tworzą cztery: KLIK.

Aneta Jadowska. Dzikie dziecko miłości.

Dzikie dziecko miłości to najmroczniejsza i dotykająca najtrudniejszych tematów powieść Anety Jadowskiej. To również doskonały przykład na to, że literatura z kręgu fantastyki skupia się na realnych problemach.

Zbliża się końcówka października, a zbyt mocno samotna w opustoszałym mieszkaniu Dora otwiera drzwi bardzo zdenerwowanemu młodemu wilkowi. On i jego pobratymcy znajdują w lesie grób. Po przybyciu na miejsce okazuje się, że grobów jest więcej, a z jednego z nich niedawno ktoś wyszedł. Namiestniczka znajduje kobietę, która uciekła z mogiły i tu zaczyna się to, czego zarówno Dora, jak i pomagający jej woleliby nie doświadczyć.


Podczas czytania wciąż obrzmiewał mi w uszach głos pytający Kto może chcieć robić komuś drugiemu takie rzeczy. A później uderzała mnie z wielką mocą świadomość, ze Aneta Jadowska włożyła w ramy świata fantastycznego, zapełnionego wampirami, wilkołakami, demonami sytuacje z tak zwanego prawdziwego życia, takie, o których możemy przeczytać w gazetach, w książkach reportażowych, jakie wyciekają z doniesień medialnych. I tylko bestialstwa dokonuje nie czarownik, a człowiek. Drugiemu człowiekowi jak w tym przypadku lub zwierzęciu.

Mocna, warta przeczytania historia.

2 lata

...minęły od bolesnej, zakończonej śmiercią Sary, nocą. Na szczęście - poprzedzonej 3,5 letnim wspólnym przebywaniem, narodzeniem się i codziennym umacnianiem więzi, wspólnymi radościami i chwilami, które łączyły mnie z nią, jak z nikim innym.

Tęsknię. Codziennie.

Olga Rudnicka. Miłe Natalii początki.

Sięgnęłam po książkę Olgi Rudnickiej z sympatii do autorski i niektórych z jej bohaterów. Ot, choćby ze względu na Natalie. Sięgnęłam przeczytałam i mam mieszane uczucia oraz uwagę natury ogólniejszej niż treść tej książki.

Ojca świetnie nam znanych Natalii, Jarosława, poznajemy gdy ów ma lat 10. W domu jest biednie, ojciec nie żyje, matka zarabia sprzątaniem, a babcia dokłada do wspólnego życia lichą emeryturę. Chłopiec jest inteligentny i ma w sobie zadatki na takiego, którzy przez życie będzie szedł czerpiąc korzyści. Ze wszystkiego i wszystkich zakładając, iż to co jemu przyniesie zysk, a nie każe zapłacić zbyt wielkiej ceny, liczy się jako najważniejsze.

Chłopcem zainteresował się oficer służby bezpieczeństwa, zdecydował się łożyć na jego wykształcenie i wspierać rozwijanie różnorodnych talentów, bo - doskonale wyczuł w młodym Sucharskim potencjał do bycia człowiekiem podobnym sobie.

Wśród najróżniejszych zadań jakie Jarek wykonywał dla tzw. wujka znajdował czas na życie prywatne. I tym sposobem - jako, że uwielbiał kobiety - miał jedną żonę, konkubinę, drugą żonę, a później się rozwiódł, ale tylko z pierwszą i poślubił trzecią kobietę. I tak - jak wiemy - do pięciu razy, bo też z każdego związku miał dziecko, córeczkę o imieniu Natalia.

*   *   *

Kilka lat temu poczułam się urażona, gdy Adam Wajrak odpowiadając na pytanie dzieci, czemu napisał książkę o wilkach, z dużą bezpośredniością odrzekł: Bo mi wydawca kazał. Dziś oburzyłabym się mniej, bo coraz częściej trafiam na książki napisane na zamówienie. Wiem, że requiem Mozart napisał na zamówienie, że Kroniki Warszawskie Prusa, dzięki którym tak przyjemnie możemy zajrzeć w inną epokę również są dziełem pewnego kontraktu, ale jednak... Jednak tęsknię za literaturą napisaną z potrzeby umysłu, a nie z powodu tego, że wydawca dopatrzył się w jakimś temacie szansy na zysk lub czytelnicy maja problem z rozstaniem się z bohaterem. O książkach na zamówienie mówią wydawcy i autorzy. Mówią, a moje wciąż bardzo naiwnie podchodzące do pisania książek serce, drży.

Zauważyliście taką tematyczno-finansową tendencję?

Krzysztof Skórzyński. Świat na głowie.

Dzień Ojca od kilku lat świętować można książkami, które o poczuciu ojcostwa, doświadczaniu bycia tatą oraz blaskami i cieniami tegoż opowiadają. Również i w tym roku pojawił się zbiór tematyczny - zbiór rozmów przeprowadzonych przez Krzysztofa Skórzyńskiego. 

Rozmówcami się - choć nie do końca inicjator pisze o kryterium wyboru - Adam Nowak, Cezary Nowak "Cezik", Bartek Królik, Misiek Koterski, Przemysław Saleta. Opowiadają o rzeczach, które ich zaskoczyły - w dziecku, żonie, nich samych, o zmianach jakie zaszły w ich życiu i rodzinie jaka zaistniała wraz z pojawieniem się w związku dzieci. Opowiadają o marzeniach, tym, jak pojmują rolę ojca, jacy byli ich ojcowie i jakimi oni chcą być ojcami dla swoich dzieci.

Najmocniej tę kwestie, w moim odczuciu, mają przemyślane Misiek Koterski, tata z niewielkim stażem, i Adam Nowak, ojciec czworga dzieci. W ich wypowiedziach widać namysł nad tą, poważną, by nie powiedzieć - najważniejszą - rolą w ich życiu.

Powiedziałem dzieciom, że muszą umieć trzy rzeczy w życiu: musza umieć jeździć na rowerze, bo mogą nie mieć samochodu, muszą zrobić prawo jazdy, bo życie bez prawa jazdy jest dziś ciężkie, i muszą umieć pływać - ale nie po to, żeby się nie utopić, tylko żeby móc kogoś uratować. [s. 132]

Największą wartością tej książki jest, w moim odczuciu, to, że rozmówcy Skórzyńskiego nie krępują się mówić o emocjach i uczuciach. O strachu, nadziejach, o procesie budowania miłości. To chyba takie tematy, które rzadko poruszane są w męskich rozmowach.

Polecam, przede wszystkim mężczyznom.

Marcin Meller. Nietoperz i suszone cytryny.

Po Nietoperza i suszone cytryny sięgnęłam przygotowując się do spotkania z Marcinem Mellerem, które to spotkanie miałam przyjemność moderować. Sięgnęłam, zatopiłam się w felietonach na najróżniejsze tematy i odnalazłam haczyków do myślenia.

Wyboru - jak autor opowiadał wczoraj na spotkaniu - dokonywać było trudno, bo to przecież głównie polega na wycinaniu i rezygnowaniu z tekstów już istniejących. Kluczem była aktualność, rozmaitość tematyczna, ale też myślenie o tym, że podczas trasy promocyjnej będzie się rozmawiało o tym, co w książce, więc i na to trzeba było zwracać uwagę.

Czy też tak macie, że jeśli pisarz mówi, iż kocha książki, które i dla Was są ważne, to z marszu lubicie go jakoś bardziej? Zachwyty Marcina Mellera nad Hrabią Monte Christo i Terytorium Komanczów Arturo Perez-Reverteza, czy felietonami Bolesława Prusa wzbudziły moją sympatię i obietnicę złożoną samej sobie, że choć do Dumasa sięgnę w najbliższym czasie.

Autor pisze przejmująco o ojcostwie, o tym jakiego miał ojca i jak bycie ojcem odmieniło jego życie. Zapytany o to podczas spotkania, wplótł anegdotyczne pytanie dotyczące tego, jak wiele o rodzicach i życiu rodzinnym wiedzą przedszkolanki. 

Opowieść o komikach, którzy w swoich występach próbują ograć, poradzić sobie z wojenną traumą zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Walka z reżimem będąca walką absurdem i humorem jest tym skuteczniejsza, im skuteczniejsi są ludzie ją stosujący. I zapewne nie tylko im pozwala oderwać się od rzeczywistości i obśmiewając jej najstraszniejsze momenty, powoli wracać do normalności.

Marcin Meller opowiadał o specyfice pracy felietonisty i redaktora wydawniczego, o kontakcie z polityką, światem biznesu i realnością życia dziś w Polsce. Mówił o rodzinie, o swoich doświadczeniach akademickich, cechach charakteru, które ułatwiają funkcjonowaniu w świecie hejtu z jakim się często spotyka.

Nietoperz i suszone cytryny to bardzo udana lektura. A możliwość posłuchania autora w rozmowie bezpośredniej - tym bardziej udana.

P.S. Zdjęcia autorstwa Anny Kajzer.

Bill Bryson. Zaginiony kontynent.

Uwielbiam poczucie humoru Billa Brysona i jego szalenie trafne, racjonalne obserwacje. Tym chętniej sięgnęłam po najnowszą książkę, która UWAGA - UWAGA, nowa jest tylko da nas, ponieważ autor napisał ją w 1989 roku. Zmienia to nieco perspektywę czytania, ale nie na tyle, by z wędrowania z Brysonem po Stanach Zjednoczonych nie odczuwać przyjemności.

Bill Bryson wyjechał ze stanu Iowa, z niewielkiego miasteczka Des Moines. Ci z nas, którzy wyjechali ze swoich rodzinnych stron, by szukać poza nimi innego, ciekawszego czy lepszego życia, świetnie go zrozumieją. Pomieszkawszy 10 lat w Anglii autor wrócił w rodzinne strony,m skonfrontował rzeczywistość z pamięcią i postanowił rozszerzyć ową konfrontację nie tylko na swoje miasto czy stan, ale także na te miejsca, które jako dziecko odwiedzał z rodzicami podczas wakacyjnych podróży. Jak bardzo zmieniło się USA przez kilkanaście lat?

Przez całe przedpołudnie dręczyło mnie niejasne poczucie, że czegoś tu brakuje - a potem sobie uświadomiłem, w czym rzecz. Nie było piechurów, których widuje się w Anglii - w traperkach, krótkich spodniach i getrach, z plecakami pełnymi kanapek z marmite i termosów z herbatą. Nie było tez pułku rowerzystów w obcisłych strojach i kaskach, pedałujących z mozołem pod górę i blokujących ruch kołowy. Tutaj spowalniały ruch gigantyczne zmotoryzowane domy (...) Niestety, dla wielu ludzi tak dziś wyglądają wakacje. Idea była taka, żeby przez ani moment nie narażać się na jakieś niewygody, a także w miarę możliwości nie oddychać świeżym powietrzem. [s. 124]

Ciekawie czyta się obserwacje o Ameryce sprzed trzydziestu lat. Ciekawie i zarazem z pewną grozą, bo uświadamiam sobie, że niektóre z obyczajów, trendów opisywanych wówczas przez Brysona, docierają właśnie do Polski.

Autor podkreśla zmieniającą się mentalność ludzi, wyłuskuje spokojne miasteczka i lekką naiwność ich mieszkańców, zastawia ich z młodymi ludźmi, studentami, z tak konformistycznym podejściem do życia, że  - jego zdaniem - jedynie ograniczenie czekolady w ciasteczkach w studenckiej stołówce miałoby szansę ich wzburzyć. Pokazuje zmieniające się Południe, mentalność mieszkańców wielkich miast i małych miasteczek, szczególnie tych, w których można upamiętnić czyjąś historyczną obecność i zarobić na tym pieniądze.

Warto spojrzeć na Amerykę końcówki lat osiemdziesiątych XX wieku oczyma Billa Brynsosa i warto spojrzeć na nasz kraj z perspektywy jego podróży.

(...) w życiu są trzy rzeczy, których nie da się zrobić: wygrać z firmą telekomunikacyjną, zwrócić na siebie uwagę kelnera, dopóki on sam nie zechce nas zauważyć, i tak naprawdę wrócić do domu. [s. 33]

Spencer Quinn. Po dobrej stronie.

Są takie książki, które ze względu na poruszany w nich temat cechuje pewna bariera poznawcza. I takie zjawisko występuje, moim zdaniem, w powieści Spencer Quinn, Po dobrej stronie.

LeAnne Hogan od dziecka umiała dążyć do osiągnięcia celu. Była zdyscyplinowana, nastawiona na ciężką pracę, w wyniku której oczekiwała sukcesu. Z takimi cechami trafiła do wojska, gdzie została doceniona, co oznaczało w efekcie coraz trudniejsze misje i coraz większą odpowiedzialność. Misja w Afganistanie, w przekonaniu Hogan ostatnia ze względu na jej chęć odejścia z wojska, okazała się prawie ostatnią; kobieta wróciła stamtąd okaleczona i ze świadomością śmierci swoich podwładnych.

Obserwujemy żołnierza, który nie pozwala sobie pomóc i sam sobie pomóc nie umie. Obserwujemy kobietę, która nie ma punktu stałego w życiu, nie ma nikogo kto się o nią troszczy i nie ma nikogo, o kogo ona mogłaby się troszczyć. Głowę wypełniają jej myśli, uciekające, niepewne, związane z tym co zrobiła, co zrobić mogła, by ocalić swoich ludzi, ma mętlik czasowy, sytuacyjny, relacyjny.

I choć stworzenie takiej bohaterki i prowadzenie narracji w idealny sposób dopasowanej do jej sytuacji życiowej, pozwoliło stworzyć naprawdę dobrą powieść, to jest ona w pełni zrozumiała tylko przez te osoby, które albo same uczestniczyły w misjach wojskowych, albo wśród najbliższych mają żołnierzy powracających z wojny.

A może się mylę? Sprawdźcie.

Dla dzieciaków (26)

Hania Buch. Orka w wannie.

Spotkałam autorkę wraz z nowiutką książką o orce na Targach w Krakowie. Lekarz weterynarii piszący o ochronie środowiska i tym, jak podczas codziennych czynności możemy zadbać o zmniejszanie zasobów naturalnych, zaintrygowała mnie. Wiem, minęło sporo czasu, ale w końcu jest - Orka w wannie.

W pewnym domu, w pewnej rodzinie, w wannie pojawiła się orka. Życzliwie nastawiona do mieszkańców, nie chciała jednak samodzielnie opuścić ich domu, a odtransportowanie jej napotykało na trudności prozaiczne - za pomocą jakiego sprzętu przenieść orkę do oceanu? Dorośli próbowali ją wynieść, karmili, smarowali lanoliną, by nie wyschła, ale to dziecko zapytała - czemu tu jesteś. Pytanie Ali przyniosło zaskakującą odpowiedź. Taką, która zmusza do myślenia, refleksji nad własnym zachowaniem i nakłania do zmian.

Książka, mimo, że cechuje ją pewna nieporadność językowa, niesie ze sobą istotne ekologicznie przesłanie. 

Arnold Lobel. Mysie bajeczki.

Tata Mysz ma siedmiu synów. Gdy proszą go o bajkę na dobranoc opowiada im siedem - po jednej bajce na synka. 

Bajki mają w sobie łagodność, zachwyt światem, ironię i humor, upodobanie do życia, spokój i radość. Mają w sobie różnorodność, która sprawia, że dziecko za każdym czytaniem będzie miało szansę zwrócić uwagę na coś innego, coś co skieruje jego uwagę na odmienne od wcześniejszych lektur, znaczenie słuchanej historii.

Zdecydowanie dla młodszych dzieci, idealne do usypiania:)

Oliver Scherz. Zaraz wrócimy, tylko do Afryki skoczymy.

Pewnego wieczoru, podczas nieobecności rodziców w domu, do sypialni Karola i Mai ktoś stuka. Stuka w okno. Przerażone dzieci odkrywają, że ich gościem jest słoń. Słoń - uciekinier. Abuu urodził się i wychował w ZOO, ale tęskni za rodziną żyjącą w Afryce. Zna ją tylko z opowieści swojej mamy, która niestety zmarła w ogrodzie zoologicznym nie mogąc wrócić do Afryki. Słoń opowiada dzieciom o swoim pragnieniu powrotu do rodzinnych stron, dzieci zerkają na globus, by upewnić się, gdzie leży Afryka i podejmują decyzję o tym, ze zaprowadzą Abuu do rodziny. 

Wędrują, wędrują, a po drodze napotykają różne zwierzęta, które - zaciekawione ich wędrówką - zapraszają ich do rozmowy, proszą o pomoc lub po prostu im towarzyszą. 

Zaraz wrócimy, tylko do Afryki skoczymy to bardzo czytelna opowieść o emocjach zwierząt, ich tęsknotach, miłości, poszanowaniu, trosce o siebie wzajemnie, lojalności. Książka Olivera Scherza będzie pomagała Wam wykształcić w dziecku empatię, uwrażliwić na los zwierząt, nauczyć wzruszeń.

Lucia Berlin. Poradnik dla pań sprzątających.

Opowiadania Lucii Berlin czytałam zaciekawiona doskonałymi recenzjami. Czytając dostrzegałam w nich świat miniony, ale też przesączony złem, relacjonowanym pozornie niedbałym tonem.

Indianie, którzy opijają świetność, jakiej sami nigdy nie doświadczyli, młodzi migranci wrzuceni w świat kompletnie dla siebie nie zrozumiały, groźny i prowadzący do wypaczenia ich charakterów, dzieci, odczuwające, ze dorośli robią im krzywdę, choć nie do końca świadome tego jaką i zupełnie nie umiejące się przed tą krzywdą bronić, udzie, którzy życie dostrzegają ładnym po wielu kieliszkach alkoholu i równie wielu dawkach narkotyków. Zagubieni, wyobcowani, zmagający z Rzeczywistością, poprzez bierne jej się poddanie.

Nie widzę w tych opowiadaniach nadziei. Nie umiem dostrzec żadnego optymistycznego prądu skłaniającego nas, czytelników, do wyciągnięcia wniosku, że mimo trudnych (tak, to eufemizm) warunków życia, bohaterowie opowiadań Lucii Berlin mają szansę na normalność. Dla mnie pozostają oni na zawsze uwikłani w takie relacje ze światem, które z góry skazują ich na porażkę.

Ciepło, a Kociokwiki wypoczywają...

Każdy z kotów znalazł swoją niszę. A to balkon, a to pokój, do którego słońce zagląda tylko rano, a to łazienka. Kajtek z upodobaniem przysypia na skrzynce, w której posiałam mieszankę kwiatów łąkowych i która - przed wszędobylskimi kociętami - zasłonięta jest ochronną folią.

Za to nocą - Kociaste odżywają i biorą w posiadanie całe mieszkanie. Co i rusz budzą mnie kocie łapki plączące się w moich włosach, trzaśnięcie bliżej niesprecyzowanego czegoś, co spada razem z kotem, uderzenie w barierkę balkonową - mam wrażenie, że koty testują wytrzymałość siatki.

Sisi chodzi się coraz trudniej. Jeździmy na kurację kwasem hialuronowym, kocinka jest po 4 zastrzykach, ale niestety - nie dostrzegam poprawy. Chętnie za to korzysta z podnoszenia, noszenia, zdejmowania z miejsc, na które się wspięła i z których zejść się obawia. Trzynaście lat życia to poważna sprawa...

Nusia nadal walczy z nadżerką. Przechodzi kurację antybiotykiem, z dodatkiem leków osłonowych. Oczy niby ładniejsze (jako efekt uboczny), ale na języku wciąż wyżarty kawałek ciała. Kolejna wizyta kontrolna w poniedziałek. Co rano zastanawiam się, gdzie Nusia śpi, bo w łóżku jej najwyraźniej zbyt gorąco.

Koty wzięły we władanie dom. Znajdują zakamarki, zaglądają w szczeliny, pokazują, gdzie jeszcze można wejść, wdrapać się, ukryć, gdy się jest kotem. Pokazują jak dbać o ich potrzeby, jak zatroszczyć się o komfort kocich panienek i chłopczyka, podzieliły mieszkanie na swoje terytoria.

Myślałam, że Kajtek, z każdym kolejnym dniem życia, będzie stawał się odważniejszy. Ostatnia wizyta gości pokazała, że płonne to były nadzieje. Po pierwszym dzwonku do drzwi i obcym głosie rozlegającym się w domu, kocisko próbowała zdemolować kuchnię szukając szczeliny, w którą może się wcisnąć. Gdy tylko za ostatnim gościem zamknęły się drzwi, Kajtek wyłonił się z nicości i po solidnym przeciągnięciu ruszył raźno do kuchni w poszukiwaniu misek.

Co rano siadam w ich towarzystwie na balkonie. Czytam, piję kawę, spoglądam na nie, śledzące wzrokiem przelatujące ptaki, oglądające spacerujące ze swoimi ludźmi psy i zastanawiam się jaką ceną płacą za bycie zwierzętami towarzyszącymi człowiekowi. A jednocześnie mam świadomość jaką cenę za wolność płacą koty żyjące wolno.

P.S. Autorem trzech pierwszych zdjęć jest T. Z.

Emilia Smiechowski. My, superemigranci.

Emilia Smiechowski wyjechała z Polski będąc dzieckiem, więc jej emigracja była emigracją nieświadomą. Pewnego dnia, pod pretekstem odwiedzin wakacyjnych u wujka, rodzina wyruszyła w poszukiwaniu lepszego życia.

Rodzice napominali córki, by pilnie poznawały język niemiecki, wkraczały w kulturę, społeczność, tak, by jak najmniej było w nich widać polskości. Tytułowi superemigranci są właśnie tacy - wtopieni idealnie w społeczność w jakiej zdecydowali się żyć, kultywujący tradycje od najprostszych dotyczących dań na stole i kanapek do szkoły, po te nieco bardziej związane z wątkami narodowościowymi. Autorka podkreśla, że odrębność jej rodziny dotyczyła głównie obecności w polskim kościele, gdyż ten niemiecki nie wydawał się rodzicom bliski mentalnie na tyle, by czuć się tam dobrze.

Uderzające w opowieści Smiechowski jest to, jak bardzo ówczesna emigracja - totalna, bo związana z miejscem, językiem, kulturą, różni się od tej współczesnej - rozpychającej się w niemieckim społeczeństwie artyzmem, językiem, sztuką, literaturą. Podkreśla również wyobcowanie, którego oświadczają dziecięcy emigranci, nie czujący się nigdzie tak naprawdę u siebie.

Interesująca lektura.