Przejdź do głównej zawartości

Daniel Kahneman. Pułapki myślenia.


Wydane przez
Wydawnictwo Media Rodzina


To jest książka o heurystyce wydawania sądów i jej konsekwencjach. Pod pojęciem heurystyki Kahneman, laureat nagrody Nobla z ekonomii, a także długo z nim współpracujący, nieżyjący już Amos Tversky, rozumieją uproszczone reguły wnioskowania, którymi ludzie posługują się nieświadomie.

Bohaterami książki są dwa systemy, dwa tryby myślenia, czyli System 1 i System 2. Mówiąc w największym skrócie: System 1 działa szybko, automatycznie; to jest źródło naszych intuicji, źródło, którego nie kontrolujemy. System 2 rusza do akcji wtedy, kiedy trzeba dokonać jakiegoś bardziej skomplikowanego wyliczenia czy zanalizować trudną sytuację; kiedy działa System 2, mamy poczucie, że dokonujemy świadomych wyborów, że świadomie działamy.

Kahneman prezentuje rozmaite błędy poznawcze, opisuje podstawowe zasady, wedle których funkcjonuje ludzki umysł; pisze między innymi o zasadach „mniej znaczy więcej”, „istnieje tylko to, co widzisz”, o torowaniu, czy o zastępowaniu pytań.

Z tym zastępowaniem pytań chodzi o to, że ludzie bardzo często nie odpowiadają, nawet sobie, na pytanie właściwe, tylko zadane im pytanie, nieświadomie, zastępują pytaniem heurystycznym i właśnie na to heurystyczne pytanie udzielają odpowiedzi. Przykład, zaczerpnięty z książki: pytamy jakiegoś speca od finansów, czy jego zdaniem kondycja i perspektywy jakiejś firmy produkującej samochody są na tyle dobre, że warto kupić akcje tej firmy, na co finansowy ekspert odpowiada, że ostatnio na targach samochodowych widział auta tego koncernu i te auta bardzo mu się podobały, a zatem tak, warto kupować akcje tego producenta samochodów.

Zrobiłam test polegający na tym (polecam), że dwa programy telewizyjne, w których rozmawiano z politykami, obejrzałam pod tym kątem, żeby sprawdzić, czy politycy pytania właściwe zastępują pytaniami heurystycznymi. Wyszło na to, że politycy działają wedle zasady zastępowania pytań bardzo często; właściwie to nigdy nie działają inaczej.

Kahneman referuje wyniki badań i tezy z wielu dyscyplin, ale to dzisiaj norma, przynajmniej to powinna być norma. Autor pisze o psychologii, statystyce, teorii podejmowania decyzji, ekonomii, w tym ekonomii behawioralnej itd. Książka napisana jest świetnie, a najlepszy smaczek to opisy mnóstwa doświadczeń i testów przeprowadzonych przez naukowców rozmaitych dziedzin.

W pierwszym akapicie Kahneman stwierdza:
Chyba każdy autor zaczyna pracę z myślą o miejscu, w którym czytelnicy jego książki będą mogli zrobić z niej najlepszy użytek. Według mnie takim miejscem jest po prostu biurowa kuchnia, gdzie pracownicy wymieniają się opiniami i plotkami. Liczę, że uda mi się wzbogacić słownictwo, którym rozmawiamy o rozumowaniu i decyzjach innych osób, o nowej polityce firmy albo inwestycyjnych decyzjach znajomych. [s. 9]
A w ostatnim akapicie czytamy:
Między bardziej wyrafinowanymi plotkami w biurowej kuchni a lepszymi decyzjami istnieje bezpośredni związek. Czasami osobom podejmującym decyzje łatwiej jest wyobrazić sobie, co o nich powiadają plotkarze i przyszli krytycy, niż usłyszeć niepewny głos własnych możliwości. [s. 557]
Moim zdaniem te dwa cytaty już wyglądają dobrze, ale najlepiej kiedy przeczytacie wszystko to, co zawiera się między przytoczonymi fragmentami.

Komentarze

karkam pisze…
Ciekawa lektura, nie spotkałam się z taką tematykę i chętnie zagłębię się w temat :)
Monika Badowska pisze…
Karkam, to bardzo ciekawa książka, wypełniona wieloma przykładowymi ćwiczeniami.

Popularne posty z tego bloga

Konkurs na Blog Roku

Wczoraj ów konkurs wkroczył w kolejny etap. Za nami czas zgłaszania blogów, przed nami czas głosowania na te, co zgłoszone, a po południu 22 stycznia najpopularniejsze blogi oceniać będzie Kapituła Konkursu. Aby zagłosować na bloga, którego właśnie czytacie należy wysłać sms-a o treści E00071 (e, trzy zera, siedem, jeden) na nr 7144. Taki sms kosztuje 1,22 zł. Szczegóły konkursu: http://www.blogroku.pl/

Spacer po Sudetach, czyli kilka słów podsumowania.

Wyruszyłam ze Świeradowa Zdroju i z każdym krokiem oddalającym mnie od centrum i hałasu dobiegającego z okolicznych budów czułam się coraz lepiej. Cisza i pustka to zdecydowanie przestrzeń mi sprzyjająca. Oczy mi ciągnęło do błyszczących kamieni pod nogami, a całą sobą dostrajalam się do otaczającego mnie lasu. Im głębiej w Izery, tym więcej rowerzystów, ale urok Hali Izerskiej i obserwacja ludzi zajadających się popisowym daniem Chatki Górzystów nastrajały mnie bardzo pozytywnie. Gdy przy Stacji Turystycznej Orle okazało się, że będę spała w starym drewnianym domu, sama w wieloosobowym pokoju, uśmiechnęłam się szeroko. Obejrzałam wystawę, zjadłam niezbyt ciepłą acz smaczną zupę i zakończyłam długi dzień. Dzień kolejny okazał się być jeszcze dłuższy. W Jakuszycach o moje dobre nastawienie zadbała kawa w hotelowej restauracji i piękna droga przez las tuż za Jakuszycami. Karkonoski Park Narodowy rozpoczął się kaskada wodną, przy której można przycupnąć, by kupić bilet. Chwilę

Katarzyna Berenika Miszczuk. Tajemnica Dąbrówki

Katarzyna Berenika Miszczuk, bazując na swoich doświadczeniach z pisaniem o świecie pełnym słowiańskich bóstw, wkracza w literaturę dziecięcą. Wkroczyła właściwie książką "Tajemnica domu w Bielinach", bo ta, prezentowana przeze mnie powieść, opisująca rodzinę Lipowskich jest kontynuacją wspomnianej powyżej. I mamy otóż mamę z czwórką dzieci, która zamieszkuje wspólnie z ciotką zmagającą się z chorobą Alzhaimera w Bielinach. Wsi, o której nawet mieszkańców mówią z lekkim przekąsem - "bo wiadomo jak to u nas". Owo "u nas" oznacza bowiem tajemnicze zjawiska, niemniej tajemnicze postaci i świat nie do końca taki jaki znany jest nam powszechnie. Jest on dzielony z domownikami, biedami, błędnymi ognikami i innymi stworzeniami, o których - z dużym zapałem - czyta w Bestiariuszu ośmioletnia Tosia. Jej mama wpadła na straszny, zdaniem dziewczynki pomysł. Szuka niani, która zajmie się nią (prawie dorosłą nią!) i maleńką Dąbrówką. Tosia robi wszystko, by odstraszyć k