Przejdź do głównej zawartości

Paul Veyne. Początki chrześcijańskiego świata (312-394)


Wydane przez

Wydawnictwo Czytelnik

Paul Veyne w swojej książce prowadzi dwa główne wątki - historyczny, dotyczący kształtowania się chrześcijaństwa w okresie wskazanym w tytule, i wątek, tak to ujmę, multidyscyplinarny (chodzi o dyscypliny takie jak socjologia, religioznawstwo, psychologia i inne). Ten drugi wątek dotyczy fenomenu religii, wiary, odczucia boskości.

Właśnie to, co autor pisze na temat religii, postaw ludzi wierzących, motywów, którymi ludzie ci się kierują, zainteresowało mnie najbardziej. Veyne jest bardzo nowoczesnym pisarzem, który utrzymuje, że religia jest czymś nieredukowalnym, że nie da się jej wyjaśnić socjologicznie, psychologicznie, historycznie. Religii nie tłumaczy ani starożytna maksyma "primus in orbe deos fecit timor" (pierwszy w świecie bogów wymyślił Strach), ani teoria Dawkinsa (aczkolwiek Veyne Dawkinsa w książce nie przywołuje). Veyne pisze:

"Wiara to pewne zjawisko, którego przyczyny nam umykają. Nie może być ona przedmiotem decyzji, nie może odwoływać się do żadnego dowodu, którym zresztą w ogóle się nie przejmuje. Ktoś inteligentny i wrażliwy wierzy, ktoś inny, także inteligentny i wrażliwy, nie wierzy (i powinien powstrzymać się od czynienia zarzutów wierzącemu: 'nie indaguje się człowieka wzruszonego', mawiał Rene Char). Nie umiemy wyjaśnić powodu tej różnicy i dlatego używany terminu: wiara."

Szerzej na temat, o którym mowa (bo w końcu Veyne jest historykiem i napisał książkę historyczną) pisze Pascal Boyer w dziele "I człowiek stworzył bogów...".

W ostatnim rozdziale Veyne odpowiada na pytanie: "Czy Europa ma korzenie chrześcijańskie". Według Veyne'a - nie ma. Nie dlatego, że chrześcijaństwo nie wpływało na Europę, nie dlatego, że wpływ chrześcijaństwa był zbyt mały, aby móc zasadnie stwierdzić, że chrześcijaństwo jest fundamentem Europy. Veyne'mu o co innego idzie, mianowicie o to, że o niczym, w tym o religii, nie można powiedzieć, iż to coś stanowi fundament Europy, czy w ogóle jakiejś cywilizacji. Veyne pisze:

"Europa nie ma korzeni - chrześcijańskich ani innych; tworzyła się etapami, których nie można było z góry przewidzieć, przy czym żaden z jej elementów nie był oryginalniejszy od innego. Nie ukształtowała się w łonie chrystianizmu, nie rozwinęła się z jakiegoś zalążka, lecz jest rezultatem epigenezy. Jak zresztą również chrześcijaństwo."

Według Veyne'a każda cywilizacja jest fenomenem zbyt złożonym, zbyt wielobarwnym, zbyt nieprzewidywalnym, aby można było stwierdzić, że jeden jedyny element stanowi tejże cywilizacji fundamentem.

Gorąco polecam książkę wszystkim, niezależnie od tego, czy są wierzący, czy niewierzący - jak sam Veyne, którzy są ciekawi świata, których pasjonuje odkrywanie rzeczywistości, którzy gotowi są nieustannie ubogacać obraz świata, jaki mają.

Komentarze

Anhelli pisze…
Witam :)

Zapewne dam się skusić, tytuł jest zachęcający.

pozdrawiam serdecznie :)
Monika Badowska pisze…
>Anhelli

Tytuł nie oddaje, że tak powiem, całej atrakcyjności książki. Dla mnie właśnie te rzeczy pozahistoryczne są najatrakcyjniejsze :-))

Pozdrawiam.
Ikswonarab pisze…
Nic dziwnego, że nie oddaje. Veyne to najbardziej błyskotliwy, obok Petera Browna, historyk starożytności. Tytuł w sumie winien brzmieć "Jak nasz świat stał się chrześcijański" tłumacz z francuskiego - Quand notre monde est devenu chrétien (312-394). Historyk ten nie zajmuje się faktografią, ba, niekiedy myli daty, ale jego książki są stymulujące i to jest największa ich wartość.

Popularne posty z tego bloga

Konkurs na Blog Roku

Wczoraj ów konkurs wkroczył w kolejny etap. Za nami czas zgłaszania blogów, przed nami czas głosowania na te, co zgłoszone, a po południu 22 stycznia najpopularniejsze blogi oceniać będzie Kapituła Konkursu. Aby zagłosować na bloga, którego właśnie czytacie należy wysłać sms-a o treści E00071 (e, trzy zera, siedem, jeden) na nr 7144. Taki sms kosztuje 1,22 zł. Szczegóły konkursu: http://www.blogroku.pl/

Spacer po Sudetach, czyli kilka słów podsumowania.

Wyruszyłam ze Świeradowa Zdroju i z każdym krokiem oddalającym mnie od centrum i hałasu dobiegającego z okolicznych budów czułam się coraz lepiej. Cisza i pustka to zdecydowanie przestrzeń mi sprzyjająca. Oczy mi ciągnęło do błyszczących kamieni pod nogami, a całą sobą dostrajalam się do otaczającego mnie lasu. Im głębiej w Izery, tym więcej rowerzystów, ale urok Hali Izerskiej i obserwacja ludzi zajadających się popisowym daniem Chatki Górzystów nastrajały mnie bardzo pozytywnie. Gdy przy Stacji Turystycznej Orle okazało się, że będę spała w starym drewnianym domu, sama w wieloosobowym pokoju, uśmiechnęłam się szeroko. Obejrzałam wystawę, zjadłam niezbyt ciepłą acz smaczną zupę i zakończyłam długi dzień. Dzień kolejny okazał się być jeszcze dłuższy. W Jakuszycach o moje dobre nastawienie zadbała kawa w hotelowej restauracji i piękna droga przez las tuż za Jakuszycami. Karkonoski Park Narodowy rozpoczął się kaskada wodną, przy której można przycupnąć, by kupić bilet. Chwilę

Katarzyna Berenika Miszczuk. Tajemnica Dąbrówki

Katarzyna Berenika Miszczuk, bazując na swoich doświadczeniach z pisaniem o świecie pełnym słowiańskich bóstw, wkracza w literaturę dziecięcą. Wkroczyła właściwie książką "Tajemnica domu w Bielinach", bo ta, prezentowana przeze mnie powieść, opisująca rodzinę Lipowskich jest kontynuacją wspomnianej powyżej. I mamy otóż mamę z czwórką dzieci, która zamieszkuje wspólnie z ciotką zmagającą się z chorobą Alzhaimera w Bielinach. Wsi, o której nawet mieszkańców mówią z lekkim przekąsem - "bo wiadomo jak to u nas". Owo "u nas" oznacza bowiem tajemnicze zjawiska, niemniej tajemnicze postaci i świat nie do końca taki jaki znany jest nam powszechnie. Jest on dzielony z domownikami, biedami, błędnymi ognikami i innymi stworzeniami, o których - z dużym zapałem - czyta w Bestiariuszu ośmioletnia Tosia. Jej mama wpadła na straszny, zdaniem dziewczynki pomysł. Szuka niani, która zajmie się nią (prawie dorosłą nią!) i maleńką Dąbrówką. Tosia robi wszystko, by odstraszyć k