Angel Wagenstein. Daleko od Toledo.


Wydane przez
Wydawnictwo Zysk- i S-ka

Pozostaję pod urokiem prozy Angela Wagensteina. Już po lekturze jego pierwszej opublikowane w Polsce książki, "Pięcioksięgu Izaaka", uznałam, że jest to pisarz, którego sposób pisania odpowiada mi w pełni. Teraz tylko utwierdziłam się w tym przekonaniu.

Opowieść o Abrahamie Pijanicy jest historią odchodzenia i pożegnań. Narrator Albert Cohen przyjeżdża z Izraela na wykłady do miasta, w którym spędził dzieciństwo, w którym wciąż stoi dom jego dziadków, do Płowdiwu. Wydarzenia współczesne przeplatane są ze wspomnieniami z lat dziecięcych, a elementem spajającym obydwie przestrzenie czasowe, oprócz samego miasta, jest Araksi - koleżanka Alberta od psot i wagarów, obecnie żona cierpiącego na chorobę popromienną mężczyzny.

To ze wspomnień o dziadku i jego świecie Berto wydobywa idee jakie zostały mu zaszczepione lata temu przez Pijanicę. Jednocześnie uświadamia sobie jak bardzo zmienił się świat, który odwiedza - jak wiele osób odeszło już w jego dzieciństwie i jak wiele odchodzi teraz. 

Wzruszający jest obraz dawnego Płowdiwu. Duchowni chrześcijański, muzułmański i żydowski wraz ze społecznościami religijnymi tworzyli niebanalną mieszankę obyczajową. Miasto, mozaika tożsamościowa, funkcjonowało zgodnie, bez waśni i kłopotów. Najdobitniejszym wyrazem tej jedności była dla mnie przywołana przez Berto historia o tym, jak mężczyźni w karczmie przyglądali się kobietom wracającym z łaźni. W czwartek kąpały się muzułmanki, w piątek żydówki, w sobotę chrześcijanki. Mężczyźni poświęcali trzy dni na to, by podziwiać piękne, pachnące jeszcze od gorącej wody i mydeł, kobiety. I ani w ich przypadku, ani i przypadku kobiet nie było ważne, kto do jakiego Boga zanosi modlitwy.

Fascynujące jest to, jak czasy minione tkwią w teraźniejszości. Dziadkowie Alberta należą do Żydów sefardyjskich wygnanych z Hiszpanii w XV wieku. Wciąż posługują się językiem "ladino", specyficzną formą hiszpańskiego. Powieściowy Płowdiw ma jeszcze jednego strażnika przeszłości; jest nim grecki fotograf  - Kostas Papadopulos. Jego zdjęcia towarzyszą społeczności miasta w najweselszych i najtragiczniejszych jej chwilach.

Płowdiwu ze wspomnień Wagensteina już zapewne nie ma. Tak jak nie ma już polskich kipiących wielością kultur miasteczek. Dobrze, że ich ślady można znaleźć w powieściach.

P.S. Na podstawie "Daleko od Toledo" zrealizowano film.

6 komentarzy:

Makówka- Agnieszka Sieńkowska pisze...

Niedawno przeczytałam "Piecioksiąg Izaaka" i jestem pod ogromnym wrażeniem. Nie wiedziałam, że ukazało się coś nowego tego autora, na pewno przeczytam :)Pozdrawiam!

Monika Badowska pisze...

Makówko,
miłej lektury. Ta książka jest bardziej refleksyjna niż "Pięcioksiąg...".

viv pisze...

W recenzji "Pięcioksięgu..." napisałaś, że to pierwsza część tryptyku. Czy "Daleko od Toledo" jest częścią drugą? I czy lektura tej książki powinna być poprzedzona "Pięcioksięgiem..."?

nutta pisze...

"Pięcioksiąg Izaaka" podobał mi się, więc i po tę pozycję sięgnę. Odpowiada mi styl pisania tego pisarza i kreowania bohaterów.

Monika Badowska pisze...

Viv,
nie, nie trzeba. Elementem spajającym powieści jest Bułgaria i i jej wielokulturowość.

Nutta,
mnie pozostało czekać na kolejną książkę. Miłej lektury:)

adek pisze...

Bułgaria to bardzo kulturowo bogaty kraj, gdzie można znaleźć sporo różnych narodowości. Piękna lektura.

Mój blog: http://elektrobebny.com.pl/

Copyright © Prowincjonalna nauczycielka , Blogger